الف) برگهٔ خلاصه فرمول‌ها را به پشت کنار دستتان قرار دهید تا هنگام حل مسائل چشمتان (ناخودآگاه!) به فرمول‌ها نیفتد.
ب) صورت مسئله را به دقت بخوانید. سعی کنید عبارت به عبارت و جمله به جملۀ آن را درک کنید و هیچ بخشی را مبهم رها نکنید. این کار سبب می شود مفاهیم و کمیتهای دخیل در هر مسئله را پیدا کنید و ارتباط بین آنها را تشخیص دهید.
پ) مجهول اصلی مسئله را مشخص کنید.
ت) برای درک و حل بسیاری از مسائل فیزیک، رسم شکل می‌تواند بسیار راه گشا باشد. به همین دلیل در صورت امکان شکل مسئله را رسم کنید و داده ها را روی شکل بنویسید.
ث) داده‌های مسئله را در سمت چپ کاغذ و به صورت ستونی خلاصه‌نویسی کنید. یادتان باشد داده‌های مسئله همیشه به صورت مقدار‌های عددی ارائه نمی‌شوند. در بسیاری از موارد نوشتن معادله برای حل مسئله مستلزم درک دقیق عبارات فارسی و ترجمهٔ آنها به زبان ریاضیات و فیزیک است.
ج) سعی کنید با مراجعه به حافظه تان فرمولی را پیدا کنید که با جاگذاری داده‌ها در آن، مجهول مسئله پیدا شود. اگر چنین فرمولی را به خاطر نیاوردید، از برگهٔ خلاصه فرمول‌ها کمک بگیرید. (پس از حل چند مسئله به این روش، هم فرمول‌ها در خاطرتان خواهند ماند و هم به درک مفهومی عمیق‌تری از هر فرمول خواهید رسید و مهارتتان در حل مسائل آن مبحث افزایش خواهد یافت.)
توجه 1 : خیلی از مسئله‌ها چند مرحله‌ای هستند. یعنی صرفا با یک فرمول نمی‌توان حل‌شان کرد. در این مسئله‌ها غیر از مجهول اصلی مجهول یا مجهول‌های دیگری هم هستند که ابتدا باید آنها را بیابید. طبعا برای حل چنین مسائلی باید تشخیص دهید که کدامشان مجهول اصلی و کدامشان مجهول واسطه است.
توجه 2 : ممکن است خودتان به تنهایی نتوانید از پس برخی از این مسائل برایید. در چنین مواردی به پاسخ‌های تشریحی مراجعه کنید. اما قبل از مراجعه به آنها دست کم 10 تا 15 دقیقه برای حل مسئله وقت بگذارید و همهٔ تلاش‌تان را به کار ببرید که راه حلی برایش پیدا کنید.
چ) پس از آنکه راه حل کامل و دقیق مسئلهٔ دشوار یا نکته‌داری را فرا گرفتید، آن را برای یک حریف تمرینی(!) توضیح دهید. فرض کنید قرار است آن را برای دانش‌آموزی توضیح دهید که هیچ اطلاعی از آن مبحث ندارد. پس سعی کنید صورت مسئله را با تمام جزئیات برایش تشریح کنید و راه حل را گام به گام توضیح دهید. البته حواستان باشد که این کار سرجمع نباید بیش از 2 دقیقه طول بکشد.
مسعود ایثاری
ثبت ديدگاه